Η σπουδαία ερμηνεύτρια και συνθέτις Νένα Βενετσάνου επιβιβάζεται για πρώτη φορά στην Αμαξοστοιχία-Θέατρο το Τρένο στο Ρουφ και παρουσιάζει στο Θεατρικό Βαγόνι τα νέα της τραγούδια, με γενικό τίτλο «Σκληρές βιολέτες», για 10 μόνο παραστάσεις. Με αφορμή τη μουσική παράσταση «Σκληρές βιολέτες», και η συνέντευξη που ακολουθεί.
-«Σκληρές βιολέτες», ο τίτλος των νέων σας τραγουδιών, με μελοποιημένη ποίηση γυναικών. Θέλετε να μας μιλήσετε γι’αυτό το εγχείρημα;
Επιμένω με ό,τι πιο οικείο σε μένα, επειδή πιστεύω ότι η ποίηση ενώνει σε περιόδους που αποζητούμε το συναίσθημα. Δεν το ομολογεί ο κόσμος, αλλά φοβάται, όχι γενικά και αόριστα, φοβάται το να χάσει τα πάντα. Κατέληξα σε αυτές τις ποιήτριες γιατί τις σημάδεψε ο Πόλεμος. Το ενδεχόμενο μιας πολεμικής σύγκρουσης σαν αυτές που συντελούνται στη γειτονιά μας, είναι το μεγάλο θέμα που το αντιμετωπίζουν διαφορετικά οι ευρωπαϊκές χώρες, η Δύση, η Ανατολή, η Αφρική και σίγουρα το βιώνουν διαφορετικά οι γυναίκες από τους άνδρες. Είναι η μεγαλύτερη πηγή πόνου για τον άνθρωπο και στράφηκα σε αυτή τη γυναικεία ποίηση γιατί δεν την γνώριζα όσο θα έπρεπε και ομολογώ με κατέπληξε, δεν περίμενα να τον περιφρονούν τόσο τον Πόλεμο.
-Με ποια κριτήρια επιλέξατε τις ποιήτριες, έργα των οποίων μεταφράστηκαν στην ελληνική γλώσσα και συμπεριλάβατε στις «Σκληρές βιολέτες»;
Γνώριζα την Έλζε Λάσκερ Σούλερ, την Νέλλυ Ζαχς και μετά τις Ελληνίδες ποιήτριες της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, όπως την Ρίτα Μπούμη-Παπά και την Βικτωρία Θεοδώρου. Η γνωριμία μου με την Ιωάννα Αβραμίδου κάλυψε όλο αυτό το κενό και της χρωστώ πολλές ευχαριστίες για το δώρο της μετάφρασής τους στα ελληνικά. Θέλω να πιστεύω ότι σπείραμε κάτι καλό. Πριν από πολλά χρόνια είχα μελοποιήσει Ελληνίδες ποιήτριες του Μεσοπολέμου στο Κουτί της Πανδώρας, τώρα με τις «Σκληρές Βιολέτες» συνεχίζω το ταξίδι. Οι μεταπολεμικές επιβιώνουν ένας θεός ξέρει πως, εντός ενός κόσμου που δεν υπάρχει πιά. Το συγκλονιστικό όμως είναι ότι καμιά δεν αμφιβάλει για τη ζωή. Τα έχουν χάσει όλα υπάρχουν μέσω της ποίησης και αυτό είναι πολύ σημαντικό μήνυμα. Η Πατρική μου γη είναι νεκρή, την έθαψαν μέσα στη φωτιά , τώρα ζω στη Μητρική μου γη, το όνομά της Λέξη, λέει η Αουσλέντερ και συνεχίζει σε άλλο ποίημα: Ποίημα μου σε αναπνέω , σε εκπνέω, η γη αναπνέει σε αναπνέει με αναπνέει , εκπνέει και αναπνέει. Από την αναπνοή της Γεννήθηκε το ποίημά μου! Και κάπως έτσι συναντιέται με τις Ελληνίδες την υπέροχη Βικτωρία Θεοδώρου που λέει: Ποίηση, της ζωής μου κρυφή περηφάνια, ελπίδα πως θα δώσω τη χαρά και πως δεν θα πεθάνω… και την σπουδαία Ρίτα Μπούμη-Παπά που λέει: Είχε προηγηθεί μία σιωπή και ξαφνικά σάλπιγγες – σάλπιγγες…..στον Ουρανό ένα ποίημα ξετυλιγόταν σε περγαμηνή. Έχω φτιάξει ένα παλίμψηστο με ποιήτριες που καμιά βόμβα, κανένα τέχνασμα πολιτικό ή οικονομικό δεν μπόρεσε να καταστρέψει. Έμειναν τόσο κοντά στην πραγματικότητα που θεωρώ πολιτική πρόταση τη στάση ζωής τους. Η ποίησή τους δεν στέκεται σαν ένα μνημείο ανδρείας, είναι μια ποίηση που συμπληρώνει με δημιουργία την καταστροφή, δείχνει τα όρια ανάμεσα στη ζωή και την επιβίωση, σε μία τόσο αδυσώπητη εποχή.
-«Όσο και να έχει αποκατασταθεί η θέση των γυναικών στην Ευρώπη, δεν έχουν γίνει αρκετά για την αποδοχή της γυναικείας τέχνης. Η τέχνη των γυναικών χάνει το ειδικό βάρος της ως σημείο αναφοράς μέσα στον ευρωπαϊκό κόσμο της λογοτεχνίας του 20ου αιώνα», διαβάζουμε στα στοιχεία της παράστασης. Στον 21ο αιώνα έχουν βελτιωθεί οι συνθήκες αυτές;
Θέλω να πω με αυτό ότι επιβάλλεται να καταλάβουμε συνολικά το γιατί γράφουν έτσι οι ποιήτριες αυτές. Το χρειάζομαι αυτό για να προχωρήσω, όπως και μια πιο τεκμηριωμένη εικόνα της πνευματικής προσφοράς των γυναικών. Πως θα γίνει αυτό; Χρειαζόμαστε μελέτες των καλλιτεχνικών έργων των γυναικών, για κάθε χώρα, για κάθε ήπειρο. Αποσπασματικά η κάθε μία στη γωνιά της χάνεται. Ωραίες είναι οι πολιτικές αναλύσεις, οι θεωρίες κλπ., αλλά διεκδικώ και να μην χαντακώνεται το έργο μας που είναι το βασικό τεκμήριο της ύπαρξής μας σε αυτόν τον κόσμο. Από τις τέχνες μπορούμε να καταλάβουμε πολλά για το πως σκέφτονται οι άνθρωποι. Εδώ και πολλά χρόνια παίρνω πρωτοβουλίες, δίνω μάχες, τις κερδίζω, αλλά είναι υπό προϋποθέσεις, εντός πλαισίου κλπ. δεν μου αρκεί. Θέλω θεσμικά μία ουσιαστική και βαθιά υποστήριξη.
-Πόσο πιο αποτελεσματική μπορεί να γίνει η φωνή των γυναικών μέσα από την ποίηση και οι φωνές των δημιουργών ενάντια στη βία που αντιμετωπίζουν;
Οι «Σκληρές βιολέτες» έχουν θέμα τον Πόλεμο, όμως τραγουδώ αυτήν την ποίηση σε συνάρτηση με τη Σιωπή και τη Μνήμη ακριβώς για να ξεφύγω από τα όρια που βάζει ένας Πόλεμος και τι πόλεμος! Παγκόσμιος! Ένα ύψιστο κοινωνικό φαινόμενο που δεν θα το ανυψώσω καλλιτεχνικά και άλλο, γιατί δεν τον ξέρω και δεν θέλω να τον υμνήσω. Ο ρόλος μου είναι πρωτίστως να αναδείξω το πώς η ποίηση αυτή συντελεί στην εξάχνωση του πολέμου. Τραγουδώ την αθανασία και όχι τον θάνατο των ποιητών. Κάθε πόλεμος είναι μια κατάσταση οριακή, όμως ο Β Πόλεμος ξεπέρασε τα όρια, άφησε κενό χρόνου όπου επιβίωσε η βασική ναζιστική θεωρία του τέλους της Ιστορίας. Κάθε λέξη που χρησιμοποιώ από τις ποιήτριες αυτές υψώνεται ενάντια σε αυτή τη φριχτή κληρονομιά: το Ολοκαύτωμα.
-Οφείλει να είναι και πολιτική η στάση και η θέση της σύγχρονης μουσικής απέναντι στα κοινωνικά ζητήματα;
Για μένα ναι. Η τέχνη υπέρ ή κατά μιας πολιτικής κατάστασης είναι προπαγάνδα. Ένα από τα πράγματα που μου έχει διδάξει το Έντεχνο τραγούδι ως πολιτιστικό κίνημα το οποίο γεννήθηκε ακριβώς μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, είναι να υπηρετώ την ποίηση ακριβώς για να αποφύγω τον εγκλωβισμό μου στην προπαγάνδα. Τραγουδώ για όλους και τα γυναικεία τραγούδια μου δεν αναζητούν ταυτότητα, την έχουν, είναι ο δικός τους λόγος, προς όφελος του κοινού που έρχεται να με ακούσει και όσων δεν έχουν την δυνατότητα να διαβάσουν.
-Στο Θεατρικό Βαγόνι σας συναντάμε με τα νέα σας τραγούδια, για 10 μόνο παραστάσεις κάθε Τετάρτη μέχρι και 26 Μαρτίου στις 21:00. Ποιες είναι οι αντιδράσεις του κοινού από τις πρώτες παραστάσεις;
Μου κάνει μεγάλη εντύπωση που δεν κουνιέται βλέφαρο και στο τέλος μας κοιτάνε, σαν να θέλουν να μην σταματήσει αυτό που άκουσαν. Νομίζω ότι οι καταστάσεις που αντιμετωπίζουμε μας άλλαξαν τη συμπεριφορά. Δημιουργούμε με τους συνεργάτες μου μια θεατρική ατμόσφαιρα, με ακουστικό ήχο και συνοχή στο ρεπερτόριο. Αυτή η συναυλία έχει το ατού να ενώνεται με τον χώρο που υπήρξε απόλυτα συνυφασμένο με το Ρουφ, που ήταν ο σταθμός απ’ όπου έφευγαν οι κρατούμενοι προς Γερμανία και βοηθάει να κάνουμε αυτό το ταξίδι χωρίς εξηγήσεις. Όλα τα τραγούδια άγνωστα, όμως το κοινό αναζητά πάντα κάτι που δεν ξέρει, για να κατανοήσει πού πατά και πού βρίσκεται.
-Σε ποιους προτείνετε να δουν και να ακούσουν τις «Σκληρές βιολέτες»;
Οι παραστάσεις αυτές στο Θεατρικό Βαγόνι μόλις ξεκίνησαν, ειλικρινά δεν μπορώ να προβλέψω το κοινό. Οι αντιδράσεις είναι καλές, αυτό μου δίνει σιγουριά. Περιμένω…. Σας είπα προηγουμένως ότι δεν υπάρχουν συνθήκες που να βοηθούν τον διαπολιτισμικό διάλογο. Θα ήταν καλό λοιπόν να έρθουν προγραμματιστές φεστιβάλ, παραγωγοί, κριτικοί. Πώς θα μάθει ο επαγγελματικός κόσμος που εργάζεται στον τομέα του πολιτισμού στην επικράτεια τι γίνεται αν δεν κινηθούν όλοι αυτοί; Είμαι καλλιτέχνης, δημιουργώ, δεν έχω χρόνο να κάνω και τη δική τους δουλειά. Δεν ανησυχώ όμως, είμαι σίγουρη για τη δουλειά μου. Υπάρχουν τόσα μέρη που θα μπορούσα να παρουσιάσω αυτά τα τραγούδια.
-Ποιες είναι οι προσδοκίες σας για την τόσο προσεγμένη δουλειά σας μέσα στον σκληρά ανταγωνιστικό χώρο της σύγχρονης μουσικής σκηνής;
Οι «Σκληρές βιολέτες» είναι όπως το είπατε, ένα πρότζεκτ προσεγμένο και θα το παλέψω. Συνδυάζει με απλότητα ιστορία, ποίηση, γυναικείο ζήτημα, περιβάλλον και έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Είναι ένα λιτό θέαμα σε μία εποχή που προσφέρει πανάκριβα θεάματα χωρίς περιεχόμενο, μουσικές πασαρέλες. Τα φαραωνικά θεάματα ανταγωνίζονται αναμεταξύ τους, εγώ ήμουν και θα είμαι εκτός πεδίου βολής.
-Θέλετε να μας δώσετε κάποιους στίχους ή κάποια χαρακτηριστική φράση από τη συλλογή τραγουδιών που χαρακτηρίζουν την παράσταση;
Το ότι έχουνε τα Ρόδα αγκάθια, δεν είναι λόγος να θρηνώ. Όσο μας φέρνουνε αγκάθια θα έχω και Ρόδα να τρυγώ.
-Υπάρχει στο πρόγραμμά σας η προοπτική να ταξιδέψει και εκτός Αθηνών η παράσταση με τις «Σκληρές βιολέτες»;
Προς το παρόν είναι νωρίς για να πω οτιδήποτε. Είμαι σε έναν φιλόξενο, ιδανικό θα έλεγα, θεατρικό χώρο. Έχει δυνατότητες η παράσταση, μιλά για ουσιαστικά πράγματα και μπορεί να εξελιχθεί. Αν τα καταφέρω και το φτάσω εκεί που θέλω, ναι, θα ταξιδέψει.
Μπορείτε να προμηθευτείτε εισιτήρια για την παράσταση «Σκληρές βιολέτες» εδώ: https://www.more.com/gr-el/tickets/music/nena-benetsanou-sklires-bioletes/
Η Νένα Βενετσάνου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1955. Άρχισε πιάνο με τη Χάρη Κλαδάκη σε ηλικία 6 χρονών και συνέχισε στο Ελληνικό Ωδείο Αθηνών και Σύρου. Σπούδασε από το 1973-1977 στη Γαλλία, Αρχαιολογία και Ιστορία της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Franche-Comté και παράλληλα τραγούδι στο Παρίσι με την Ίρμα Κολάση. Έκανε το ντεμπούτο της ως τραγουδοποιός το 1980 και καθιερώθηκε και ως ερμηνεύτρια συνεργαζόμενη με Έλληνες και ξένους συνθέτες. Έχει αξιόλογη δισκογραφία και συνθετικό έργο πάνω σε ποίηση Ελλήνων, Γάλλων και Ιταλών ποιητών και ποιητριών και έχει γράψει μουσική για Θέατρο, Χορό, Video-Art κ.α. Τιμήθηκε από το Διεθνές Γραφείο Ειρήνης το 1993 για την προσφορά της στην Ειρήνη και τον Πολιτισμό, έχει βραβευτεί από την Ακαδημία του Δίσκου «Charles Cros» ως τραγουδίστρια και είναι από το 2011 Ιππότης Γραμμάτων και Τεχνών της Γαλλικής Δημοκρατίας. Το 2020, η Ακαδημία Τεχνών και Πολιτισμού της απένειμε το Βραβείο Προσωπικότητας 2019. Το 2023 στις 8 Μαρτίου την βράβευσε η Περιφέρεια Αττικής για την προσφορά της στο Γυναικείο Κίνημα.
«Σκληρές βιολέτες»: Η μουσική παράσταση της σπουδαίας Νένας Βενετσάνου, για 10 μοναδικές βραδιές, στην Αμαξοστοιχία-Θέατρο το Τρένο στο Ρουφ
Η σπουδαία ερμηνεύτρια και συνθέτις Νένα Βενετσάνου επιβιβάζεται για πρώτη φορά στην Αμαξοστοιχία-Θέατρο το Τρένο στο Ρουφ και παρουσιάζει στο Θεατρικό Βαγόνι τα νέα της τραγούδια, με γενικό τίτλο «Σκληρές βιολέτες», για 10 μόνο παραστάσεις κάθε Τετάρτη, από 22 Ιανουαρίου μέχρι και 26 Μαρτίου στις 21:00. Με ένα πλούσιο καλλιτεχνικό έργο για τη διάδοση της ελληνικής γυναικείας ποίησης, η Νένα Βενετσάνου επανέρχεται μελοποιώντας ποιήματα των γερμανόφωνων ποιητριών Νέλλυ Ζακς, Μάσα Καλέκο, Ρόζε Αουσλέντερ, Έλζε-Λάσκερ Σούλερ, Έντιθ Σέντεργκραντ, Χάνα Άρεντ, Σιμόν Βέιλ, Σάρα Κιρς, Ίλζε Άιχιγκερ, σε μετάφραση της Ιωάννας Αβραμίδου. Για οικοδέσποινες αυτών των ποιητριών στην ελληνική γλώσσα διαλέγει τις Ελληνίδες ποιήτριες Βικτωρία Θεοδώρου, Ρίτα Μπούμη-Παπά, Νίνα Ναχμία και Γιοβάννα Καλπαξή, καθώς και την ιστορική μαρτυρία της Μαρίας Τσισκάκη. Όλες αυτές οι ποιήτριες, που επέζησαν τυχαία μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ξανάχτισαν τη σχέση τους με τον κόσμο μέσα από την ποίηση, σε πείσμα όσων πρότειναν τη σιωπή. Το έργο τους, που άνθισε σ’ ένα δυστοπικό περιβάλλον, μέσα στα ερείπια του πολέμου και το συναίσθημα της ήττας, ανάστησε την ποίηση που όλοι χρειαζόμασταν και νίκησε τον ολοκληρωτισμό, αποδεικνύοντας ότι η ποίηση είναι αυτό με το οποίο επιβιώνει ο άνθρωπος μέσα στην καταστροφή και το χάος. Όσο και να έχει αποκατασταθεί η θέση των γυναικών στην Ευρώπη, δεν έχουν γίνει αρκετά για την αποδοχή της γυναικείας τέχνης. Η τέχνη των γυναικών χάνει το ειδικό βάρος της ως σημείο αναφοράς μέσα στον ευρωπαϊκό κόσμο της λογοτεχνίας του 20ου αιώνα. Ο κύκλος «Σκληρές βιολέτες» της Νένας Βενετσάνου, προσεγγίζει αυτές τις γυναικείες ποιητικές φωνές, που έσπασαν τη γυάλινη οροφή της απομόνωσής τους, με την ακατάβλητη δύναμη του τραγουδιού.
Συμμετέχουν οι μουσικοί:
- Γιώργος Τοσικιάν, κλασική κιθάρα
- Δημήτρης Παπαλάμπρου, ηλεκτρική κιθάρα
- Σόλης Μπαρκής, κρουστά
Παραστάσεις
- Θεατρικό Βαγόνι
- Κάθε Τετάρτη στις 21:00 (από 22/1/2025 έως 26/3/2025)
- Διάρκεια παράστασης: 75 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)
- Γενικής Είσοδος: 16€
- Προαγορά εισιτηρίων απαραίτητη: – Ηλεκτρονικά στο https://www.more.com/music/nena-benetsanou-sklires-bioletes/
- – Τηλεφωνικά στο 2117700000 (Δευτέρα έως Παρασκευή 10.00-18.00)
- – Φυσικά σημεία πώλησης more.com
Στην Αμαξοστοιχία-Θέατρο το Τρένο στο Ρουφ λειτουργεί επίσης Wagon-Bar & Wagon Restaurant για φαγητό και ποτό. Για κρατήσεις μπορείτε να καλέσετε στα τηλέφωνα 6937604988 & 2105298922.
Προβολή – Επικοινωνία: ArtsPR
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
- Αμαξοστοιχία-Θέατρο το Τρένο στο Ρουφ
- Τηλ. 6937604988 & 2105298922 καθημερινά από 6μμ.
- Σιδηροδρομικός & Προαστιακός Σταθμός Ρουφ, επί της Λεωφ. Κωνσταντινουπόλεως
- 10’ με τα πόδια από το ΜΕΤΡΟ Κεραμεικός & από τη στάση Αγίας Μαρκέλλας (λεωφορεία 813, 026)
- Δωρεάν πάρκινγκ
Διαβάστε τη συνέντευξη στον σύνδεσμο
